Monday, February 6, 2012

(ခ) ေစတီပုထိုး

ေစတီႏွင့္ပုထိုးမွာ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု အသံျခင္းမတူၾကေသာ္လည္း အနက္အဓိပ္ၸယ္ခ်င္းအတူတူပင္ျဖစ္ေၾကာင္း သဒ္ၵာက်မ္းမ်ား၌ ျပဆိုၾကပါသည။ ပညာရွင္မ်ားကမူ ေအာက္ေျခလုိဏ္မုဒ္ပါလွ်င္ ပုထိုး (ဥပမာ-သွ်စ္ေသာင္း၊ ထုက္ၠံသိမ္၊ အံေတာ္သိမ္)၊ လုိဏ္မုဒ္မပါလွ်င္ ေစတီ (ဥပမာ- ဦးရာဇ္ေတာ္၊ ဆံေတာ္ရွင္) ဟူ၍လည္းဆိုၾကသည္။ ေစတီသည္ စိဓာတ္မွဆင္းသက္လာေသာ ပါဠိ၊ သို႕မဟုတ္ သက္ၠ-သက္ ေ၀ါဟာရျဖစ္၍ ပုထိုးသည္ သ္ၲဳဓာတ္မွ ဆင္းသက္လာေသာ ပါဠိ၊သို႕မဟုတ္ သက္ၠ-သက္ ေ၀ါဟာရျဖစ္သည္။ေစတီႏွင့္ပုထိုးမူရင္းအနက္မွာ အစုအပုံ၊ မို႕ေမာက္ေသာ အရာျဖစ္ပါသည္။ သို႕ရာတြင္ မူရင္းသဒ္ၵါအနက္မွ ရည္ရြယ္ရင္းအနက္(ဘာ၀တ္ၲ) သို႕ေျပာင္းလဲ၍ ေစတီႏွင့္ ပုထုိးတို႕သည္ ပူေဇာ္ရာအရပ္၊ အရိုအေသျပဳရာအရပ္တို႕ကို ေဟာၾကပါသည္။ ဗုဒ္ၶဘာသာဆိုင္ရာ ေစတီမ်ား ႏွင့္ပတ္သက၍ ပထမဆုံးေတြ႕ရေသာေစတီႏွစ္ဆူမွာ တာ၀တိ့သာနတ္ျပည္ရိွ စူဠာမဏိေစတီေတာ္ႏွင့္ ျဗဟ္ၼာ့ျပည္ရိွဒုႆမုနိေစတီတို႕ျဖစ္ပါသည္။ စူဠာမဏိေစတီမွာ အေလာင္းေတာ္ျမတ္၏ ဆံေတာ္ကုိဌာပနာထားေသာ ေစတီျဖစ္ေၾကာင္း ဗုဒ္ၶ၀ံသပါဠိေတာ၌ လာရိွပါသည္။ ဒုႆမုနိေစတီမွာ အေလာင္းေတာ္ျမတ္၏ ပုဆိုးကုိ ဌာပနာထားေသာေစတီျဖစ္ေၾကာင္း ဇိနလကၤာရ-ကာ၌ လာရိွပါသည္။ ဗုဒ္ၶေခတ္မတိုင္မီ သုိ႕မဟုတ္ ဗုဒ္ၶေခတ္ဦးေစတီမ်ားဟုေခၚ၍လည္း ရသည္။

No comments:

Post a Comment